Historia Instytutu Włókiennictwa

W wieloletniej historii Instytutu Włókiennictwa wyróżnić można pięć znamiennych okresów charakteryzujących się swoistą formą i zakresem działalności, mające ścisły związek z potrzebami rozwojowymi i modernizacyjnymi przemysłu włókienniczego oraz rozwojem nauki, techniki i technologii w obszarze włókiennictwa w Polsce.

Lata 1956 – 1970 były szczególne dla przemysłu włókienniczego. Szerokie wprowadzanie nowych rodzajów włókien syntetycznych wymagało gruntownych zmian w technologiach wytwarzania i wykończania wyrobów włókienniczych. Kompleksowo prowadzone badania obejmowały wszystkie fazy technologiczne produkcji materiałów tekstylnych, ocenę użytkową wyrobów, przepisy konserwacji oraz technologie konfekcjonowania odzieży. Istotne znaczenie dla powodzenia tych badań miał udział w nich ośrodków badawczo – rozwojowych wszystkich branż przemysłu włókienniczego. Szerokie wprowadzanie włókien chemicznych zarysowało w ostrej formie problem właściwego wykorzystania odpadków. Nowe maszyny, nowe technologie i asortymenty wyrobów były w tym czasie przedmiotem wielu prac badawczo-rozwojowych. Wraz z nowymi włóknami chemicznymi zaczęły pojawiać się nowe, sprzyjające rozwojowi ich zastosowań, techniki i technologie włókiennicze. Wprowadzanie włóknin czy teksturowania jedwabiów chemicznych wymagało wszechstronnych badań teoretycznych, eksperymentów laboratoryjnych i przemysłowych oraz prac konstrukcyjnych. Był to znamienny okres w działalności badawczej Instytutu Włókiennictwa.

Kolejny okres przypada na lata 1971 – 1990 charakteryzujące się nowatorskimi pomysłami i tematami w działalności naukowo – badawczej Instytutu Włókiennictwa. Uwidoczniły się w coraz większym stopniu tendencje do podejmowania prac oryginalnych, często bardzo mało rozpoznanych w literaturze światowej, promujących polską myśl techniczną Przykładem takich badań może być opracowanie technologii przędzenia metodą wiru stacjonarnego, obwarowane wieloma patentami krajowymi i zagranicznymi. Technika izotopowa, włókniny pneumotermiczne, włókna elektroprzewodzące, plazma niskotemperaturowa, wykończenia wodo- i energooszczędne czy technologia przędzenia krótkich włókien lnianych systemem bawełniarskim, to tylko niektóre dalsze przykłady nowatorskich badań prowadzonych w Instytucie Włókiennictwa w tym okresie.

Zmiany strukturalne w przemyśle włókienniczym

Lata dziewięćdziesiąte to okres wprowadzania w Polsce gospodarki wolnorynkowej i znacznego załamania się kondycji przemysłu włókienniczego. Miało to swój głęboki wpływ na profil i zapotrzebowanie przedsiębiorstw na prace badawcze i eksperymenty technologiczne. Podejmowane w Instytucie Włókiennictwa prace w znacznej części miały charakter pomocy w rozwiązywaniu doraźnych potrzeb przedsiębiorstw (projekty celowe) i były na ogół zawężane do warunków produkcyjnych określonych zakładów.

Podobna sytuacja występowała we wszystkich jednostkach badawczo-rozwojowych włókiennictwa w tamtym okresie. Jednostki badawczo-rozwojowe działające na przełomie lat 80 i 90-tych jako centralne ośrodki badawczo-rozwojowe lub centralne laboratoria badawcze poszczególnych branż przemysłu włókienniczego, zaczęły poszukiwać własnych dróg rozwoju i miejsca w obszarze badań naukowych dla włókiennictwa. Likwidacja zjednoczeń branżowych przemysłu włókienniczego oraz zmiany w organizacji badań naukowych w Polsce pozwoliły na znaczą samodzielność tych jednostek, również w obszarze podejmowanych badań naukowych. Nastąpiły również zmiany organizacyjne i prawne, które pozwoliły na przekształcenie dawnych COBR i laboratoriów badawczych w instytuty naukowe.

W roku 1992 Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Przemysłu Jedwabniczo-Dekoracyjnego decyzją Ministra Przemysłu i Handlu został przekształcony w Instytut Inżynierii Materiałów Włókienniczych.  W 1995 roku „Instytut Technik i Technologii Dziewiarskich TRICOTEXTIL”  zaczął funkcjonować jako jednostka badawczo-rozwojowa, która powstała w wyniku przekształceń i zmian nazwy jednostki, która funkcjonowała od 1948 r. jako: Centralne Laboratorium Przemysłu Dziewiarskiego , a następnie Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Przemysłu Dziewiarskiego TRICOMED.” Również w 1996 roku Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Przemysłu Bawełnianego został przekształcony w Instytut Architektury Tekstyliów.

Nowy etap historii Instytutu Włókiennictwa

Ostatecznie po rozważeniu wielu koncepcji oraz po wypracowaniu formy konsolidacji Minister Gospodarki podjął decyzję o włączeniu z dniem 01.07.2007 Instytutu Inżynierii Materiałów Włókienniczych, Instytutu Technik i Technologii Dziewiarskich „TRICOTEXTIL” oraz Instytutu Architektury Tekstyliów do Instytutu Włókiennictwa. (Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 20 czerwca 2007 w sprawie połączenia Instytutu Włókiennictwa, Instytutu Inżynierii Materiałów Włókienniczych, Instytutu Technik i Technologii Dziewiarskich „TRICOTEXTIL” oraz Instytutu Architektury Tekstyliów, Dziennik Ustaw Nr 115 poz. 799). 1 lipca 2007 roku jest datą początkową nowego etapu w historii Instytutu Włókiennictwa. Włączenie do Instytutu trzech innych jednostek badawczo-rozwojowych postawiło przed kierownictwem IW zadanie budowy całkowicie nowej struktury organizacyjnej jednostki.

Okres do końca 2008 był okresem intensywnych prac koncepcyjnych, organizacyjnych i inwestycyjnych związanych budową nowych zakładów naukowych i laboratoriów badawczych. Na bazie zakładów i laboratoriów badawczych istniejących w poddanych konsolidacji instytutach, utworzono pięć nowych zakładów naukowych specjalizujących się w interdyscyplinarnych badaniach w obszarze inżynierii materiałowej, inżynierii środowiska, mikro- i nanotechnologii, chemii włókienniczej oraz technologii włókienniczych. Kompleksowej restrukturyzacji poddano również laboratoria badawczo – analityczne. Dzięki pozyskanym funduszom ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego utworzono nowe Laboratorium Badań Włókienniczych Wyrobów Medycznych.

W I półroczu 2009 roku miała miejsce komasacja dotychczasowych Oddziałów Produkcji Doświadczalnej, która została zakończona 30 czerwca 2009 r. Od 2009 roku Instytut jest członkiem europejskiej sieci instytutów naukowo-badawczych w zakresie włókiennictwa TEXTRANET. Od roku 2010 Instytut Włókiennictwa jako jedyny w Polsce został upoważniony do wydawania certyfikatów dla wyrobów włókienniczych na znak OEKO-TEX® STANDARD 100. Od października 2014 roku Instytut Włókiennictwa jest członkiem Konferencji Instytutów Naukowych Łodzi i Województwa Łódzkiego przy Polskiej Akademii Nauk Oddział Łódź (KIN).

Instytut 2015 – 2019

Instytut Włókiennictwa jest uznaną w kraju i na arenie międzynarodowej jednostką naukowo-badawczą o ponad 70-letniej tradycji. Rozwój innowacyjnych produktów i technologii jest jednym z podstawowych elementów strategii IW. Prace badawczo-rozwojowe stanowią nie tylko pierwszy krok do wprowadzenia na rynek innowacyjnych wyrobów, ale przede wszystkim do wypracowywania trwałej przewagi konkurencyjnej dla  rodzimych firm. Obecnie Instytut Włókiennictwa w Łodzi skupia swoją działalność w obszarach: innowacyjnych technologii włókienniczych, R&D, wszechstronnych możliwości produkcyjnych i usługowych, badań laboratoryjnych, certyfikacji wyrobów, działalności szkoleniowej i doradczej.